АИТВ әлемде

АИТВ БОЙЫНША ЖАҺАНДЫҚ СТАТИСТИКА

АИТВ–мен өмір сүретін адамдардың жалпы әлемдік саны 2020 жылы 37,7 млн [30,2 млн-45,1 млн] адамды құрады.

2020 жылы АҚТҚ жұқтырудың жаңа жағдайларының саны 1,5 млн [1,0 млн–2,0 млн] адамды құрады.

2020 жылы ЖҚТБ-мен байланысты аурулардан қайтыс болған адамдардың саны 680 000 [480 000-1, 0 млн] адамды құрады.

27,5 миллион [26,5 миллион–27,7 миллион] адам 2020 жылы антиретровирустық терапия алды.

79,3 миллион [55,9 миллион–110 миллион] адам эпидемия басталғаннан бері АИТВ жұқтырған.

36,3 миллион [27,2 миллион–47,8 миллион] адам эпидемия басталғаннан бері СПИД-пен байланысты аурулардан қайтыс болды.

АИТВ-мен өмір сүретін адамдар

2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың саны 37,7 млн [30,2 млн -45,1 млн] адамды құрады:

36,0 миллион [28,9 миллион – 43,2 миллион] ересектер.

1,7 млн [1,2 млн - 2,2 млн] бала (0-14 жас аралығында).

Әйелдер мен қыздар АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың 53% - ын құрады.

2020 жылы АИТВ–мен өмір сүретін барлық адамдардың 84% - ы [67 - >98%] өздерінің мәртебесін білді.

Шамамен 6,1 миллион [4,9 миллион–7,3 миллион] адамдар 2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретіндерін білмеді.

АИТВ-мен өмір сүретін және антиретровирустық ем алатын адамдар

2020 жылдың желтоқсан айының соңындағы жағдай бойынша 27,5 млн [26,5 млн–27,7 млн] адам 2010 жылы 7,8 млн [6,9 млн—7,9 млн] адаммен салыстырғанда антиретровирустық терапия алды.

2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың 73% - ы [56-88%] емделуге қол жеткізді

АИТВ-мен өмір сүретін 15 жастан асқан ересектердің 74% - ы [57-90%] және 0-14 жастағы балалардың 54% - ы [37-69%] емделуге қол жеткізді.

15 жастан асқан ересек әйелдердің 79%– ы [61-95%] емделуге қол жеткізді, ал 15 жастан асқан ересек еркектердің тек 68% - ы [52-83%] қол жеткізді.

АИТВ– мен өмір сүретін жүкті әйелдердің 85% - ы [63 - >98%] 2020 жылы ұрыққа вирустың берілуін болдырмау мақсатында антиретровирустық препараттарды қолдану арқылы емдеуге қол жеткізді.

АИТВ жұқтырудың жаңа жағдайлары

АҚТҚ-ны жұқтырудың жаңа жағдайларының саны 1997 жылмен салыстырғанда 52% - ға қысқарды, бұл көрсеткіш ең жоғары мәнге жетті.

2020 жылы АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайларының саны 1997 жылғы 3,0 млн [2,1 млн–4,2 млн] адаммен салыстырғанда шамамен 1,5 млн [1,0 млн–2.0 млн] адамды құрады.

Әйелдер мен қыздар 2020 жылы АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайларының 50% құрады.

2020 жылы АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайларының көрсеткіші 2010 жылға қарағанда 31%–ға, 2,1 млн [1,5 млн–2,9 млн] - дан 1,5 млн [1,0 млн-2,0 млн] - ға дейін төмендеді.

2020 жылы балалар арасында АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайларының көрсеткіші 2010 жылға қарағанда 53% - ға, 320 000-нан [210 000-510 000] 150 000-ға [100 000-240 000] дейін төмендеді.

ЖҚТБ салдарынан болатын өлім-жітім

ЖҚТБ-мен байланысты аурулардың салдарынан қайтыс болған адамдардың саны 2004 жылғы ең жоғары көрсеткішке қатысты 64% - ға және 2010 жылғы көрсеткішке қатысты 47% - ға төмендеді.

2020 жылы ЖИТС-пен байланысты аурулардан қайтыс болғандардың жалпы әлемдік саны 680 000 [480 000-1 млн] адамды құрады. Салыстыру үшін 2004 жылы бұл көрсеткіш 1,9 млн [1,3 млн–2,7 млн] адамды және 2010 жылы 1,3 млн [910 000– 1,6 млн] адамды құрады.

2010 жылдан бастап әйелдер мен қыздар арасында СПИД салдарынан сметалық көрсеткіш 53% - ға, ерлер мен ұлдар арасында 41% - ға төмендеді.

COVID - 19 және АИТВ

АИТВ-мен өмір сүретін адамдар АИТВ-мен ауыратын адамдарға қарағанда COVID-19-дан ауыр зардаптарға ие және 2021 жылдың ортасында олардың көпшілігі COVID-19 вакциналарына қол жеткізе алмады.

Англия мен Оңтүстік Африкада жүргізілген зерттеулер АИТВ-мен ауыратын адамдар арасында covid-19 өлімінің қаупі жалпы халыққа қарағанда екі есе жоғары екенін көрсетті.

Сахараның шығысындағы Африкада АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың үштен екісі (67%) тұрады. Бірақ оларды қорғайтын вакциналар тез пайда болмайды. 2021 жылдың шілдесінде Африкадағы адамдардың 3% - дан азы COVID вакцинасының кем дегенде бір дозасын алды.

Локдаун және COVID-19-ға байланысты басқа да шектеу шаралары АИТВ-ға тестілеуге кедергі келтірді және көптеген елдерде АИТВ-ға қарсы диагноздар мен емдеу бағыттарының күрт төмендеуіне әкелді.

ЖҚТБ, туберкулез және безгекпен күресудің жаһандық қоры Африка мен Азияның 32 еліндегі 502 медициналық мекемеде жиналған мәліметтерге сәйкес, АҚТҚ - ға тестілеу 41% - ға төмендеді, ал диагноз қою және емдеу бағыттарының саны 37 жылы covid-19-ға байланысты 2020 жылы 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда төмендеді.

Тәуекелдің негізгі топтары

2020 жылы негізгі қауіп-қатер топтарына (секс-бизнес жұмысшылары мен олардың клиенттері, гомосексуалдар және ер адамдармен жыныстық қатынас жасайтын басқа ер адамдар, инъекциялық есірткі қолданатын адамдар, трансгендерлік әйелдер) және олардың жыныстық серіктестері бүкіл әлем бойынша АИТВ-ның жаңа жағдайларының 65% - ын құрады:

Сахараның шығысындағы Африканы қоспағанда, бүкіл әлемде АҚТҚ-ның жаңа жағдайларының 93% - ы.

Сахараның шығысындағы Африкада АҚТҚ-ның жаңа жағдайларының 39% - ы.

АИТВ жұқтыру қаупі:

Инъекциялық есірткіні қолданатын адамдар арасында 35 есе жоғары.

Трансгендерлік әйелдер арасында 34 есе жоғары.

Секс-бизнес қызметкерлері/қызметкерлері арасында 26 есе жоғары.

Гомосексуалдар мен ер адамдармен жыныстық қатынасқа түсетін басқа ер адамдар арасында 25 есе жоғары.

Әйелдер

Апта сайын 15-24 жас аралығындағы 5000-ға жуық жас әйел АИТВ жұқтырады.

Сахараның шығысындағы Африкада 15-19 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында жұқтырудың жеті жаңа жағдайының алтауы қыздарға келеді. 15-24 жас аралығындағы жас әйелдер үшін АИТВ жұқтыру ықтималдығы ерлерге қарағанда екі есе жоғары. 2020 жылы апта сайын 15-24 жас аралығындағы 4200-ге жуық жасөспірім қыздар мен жас әйелдер АИТВ жұқтырды.

Бүкіл әлемдегі әйелдердің үштен бірінен астамы (35%) өмірінің белгілі бір кезеңінде жыныстық серіктес тарапынан физикалық және/немесе жыныстық зорлық-зомбылыққа немесе олардың серіктесі болып табылмайтын адам тарапынан жыныстық зорлық-зомбылыққа ұшырады.

Кейбір өңірлерде серіктес тарапынан физикалық немесе жыныстық зорлық-зомбылыққа ұшыраған әйелдерде АИТВ жұқтыру ықтималдығы осындай зорлық-зомбылыққа ұшырамаған әйелдерге қарағанда 1,5 есе жоғары.

Сахараның сахарасындағы Африка елдерінде әйелдер мен қыздарға АИТВ-инфекциясының барлық жаңа жағдайларының 63% - ы келді

90–90–90

2020 жылы АҚТҚ– мен өмір сүретін адамдардың 84% - ы [67 - >98%] өздерінің мәртебесін білді.

Өз мәртебесін білетін адамдар арасында, 87% [67– >98%] емдеуге қол жеткізілді.

Және терапия алған адамдардың 90% - ында, 90% [70– >98%] басылған вирустық жүктемеге қол жеткізілді.

2020 жылы АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың, 84% [67—>98%] олардың мәртебесін білді, 73% [56-88%] емделуге қол жеткізді және 66% [53-79%] басылған вирустық жүктемеге жетті.

Инвестициялар

2020 жылдың соңындағы жағдай бойынша 21.5 млрд. АҚШ долларымен (2019 жылғы бағалармен тұрақты АҚШ долларымен) табысы төмен және орта деңгейдегі елдерде ЖҚТБ-ға қарсы іс-қимыл жасауға; шамамен 61% - ы ішкі көздерден келді.

ЮНЭЙДСТІҢ бағалауы бойынша, 2025 жылы ЖҚТБ-ға қарсы іс-қимылға 29 млрд. АҚШ долларымен (2019 жылғы бағамен тұрақты АҚШ долларымен) төмен және орташа табыс деңгейі бар елдерде, соның ішінде СПИД індетін тоқтату жолына оралу үшін бұрын жоғары табыс деңгейі бар елдер ретінде қарастырылған елдерде.